Όχι, δεν είναι θεωρία συνωμοσίας...!
Της Ευαγγελία Σκλαβούνου M.Sc., Ph.D
Διδάκτορας Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, University of Glasgow, Scotland, UK
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια (2003-2004) (Postdoctoral Fellowship) στο τμήμα Μοριακής Ιολογίας University of Pennsylvania, USA.
Οι πανδημίες της νόσου της γρίπης που παρατηρήθηκαν στον άνθρωπο τον 20ο αιώνα προήλθαν χωρίς εξαίρεση από διάφορους τύπους της γρίπης των πτηνών και από στελέχη του ιού της γρίπης των χοίρων όπως είναι ο Η1Ν1,ο οποίος ξεκίνησε από χοίρους και το 2009 μεταλλάχθηκε σε πανδημική ανθρωποζωονόσο σκοτώνοντας >570,000 ανθρώπους. Τα τελευταία χρόνια και με την δημιουργία εμβολίου το στέλεχος Η1Ν1 επέστρεψε σε επίπεδα τοπικών επιδημιών και προς το παρόν θεωρείται σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ υπό έλεγχο, με θνησιμότητα (Case Fatality Rate-CFR) <1%.
Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί υψηλά παθογόνα στελέχη στα πτηνά, όπως είναι ο Η5, Η7 και Η9, τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια σε αυτά. Ειδικότερα ο Η5Ν1 έχει προκαλέσει μαζικούς θανάτους στα πτηνά (CFR 60%) και αποτελεί παράγοντα κινδύνου και για τον άνθρωπο, αφού ο ανθρώπινος πληθυσμός δε διαθέτει καθόλου αντισώματα ενάντια στον ιό αυτό. Η πιθανότητα μετάλλαξης του ιού της γρίπης των πτηνών (Avian Flu H5N1) , μέσω γενομικού ανασυνδυασμού με τον ιό της κοινής γρίπης στον άνθρωπο (Swine Flu H1/N1) και η δημιουργία πανδημίας με θνησιμότητα (CFR) >50%, είναι η μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή ανησυχία της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Συγκεκριμένα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει τη γενετική εξέλιξη της αντιγονικότητας του στελέχους H1N1 κατόπιν πιθανού ανασυνδυασμού του με άλλα στελέχη άλλων ζωονόσων ως ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΗ, ενώ ταυτόχρονα άγνωστη είναι και η γενετική εξέλιξη της αντιγονικότητας των στελεχών της γρίπης των πτηνών που προαναφέρθηκαν.
Αντίστοιχη πανδημία με αυτή που πρόκειται να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον είναι η Ισπανική γρίπη η οποία προήλθε από πουλερικά, μεταλλάχτηκε μέσα από γουρούνια ξενιστές (vectors) και εν τέλει σκότωσε περίπου 55,000,000 ανθρώπους το 1918-1919.
Τον κύριο αγωγό μετάδοσης ενός εν δυνάμει μεταλλαγμένου ιϊκού φορτίου στον γενικό πληθυσμό θα αποτελούν κυρίως οι εργαζόμενοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, πτηνοτροφεία ή ορνιθοτροφεία, οι εργαζόμενοι σε σφαγεία, και οι εστίες πώλησης νωπού κρέατος. Ο τρόπος μετάδοσης στελεχών του ιού στον άνθρωπο αναμένεται παρόμοιος με αυτή της μετάδοσης της κοινής γρίπης και θα αφορά την εισπνοή αεροσωματιδίων που περιέχουν τον ιό ή μετά από άμεση επαφή με περιττώματα των μολυσμένων πουλιών (σάλιο, κόπρανα, ρινικές εκκρίσεις) καθώς και μετά από επαφή με επιφάνειες ή άλλα αντικείμενα μολυσμένα από εκκρίσεις μολυσμένων ζώων ή μολυσμένου νωπού κρέατος.
Τις τελευταίες 3 εβδομάδες παρουσιάστηκε ξέσπασμα επιδημίας του στελέχους H5N1 της γρίπης των πτηνών σε ορνιθοτροφεία της Κίνας ενώ δημοσιοποιήθηκε και ξέσπασμα του στελέχους H5N8 της γρίπης των πτηνών σε φάρμα πουλερικών στη Γερμανία.
Αυτή τη στιγμή εκτρέφονται 677,6 εκατομμύρια γουρούνια και 23,7 δισεκατομμύρια πουλερικά στον πλανήτη με τον μισό πληθυσμό να είναι υπερσυσσωρευμένος στην Κίνα. Η πανδημία του SARS-CoV-2 που είναι εν εξελίξει αυτή τη στιγμή πιθανότατα να οφείλεται σε μολυσμένο κρέας από άγρια ζώα, σε υπαίθριες αγορές πολύ μικρότερης κλίμακας, όπως ο MERS του 2012 (εκτροφεία καμήλας) και SARS-Cov-1 του 2003 (νυχτερίδες) ωστόσο χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο εύρος διασποράς και συνεχώς διακυμαινόμενο ποσοστό θνησιμότητας (CFR) (περίπου στο 2-3.4% σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ έως τις 3 Μαρτίου).
Σε περίπτωση πανδημίας κατόπιν μεταλλαγής ενός εκ των προαναφερόμενων επιθετικών στελεχών τα οποία προέρχονται από ζώα εκτροφής, δεν θα σωθούμε αν κλειστούμε στα σπίτια μας αλλά και ούτε αν κρυφτούμε υπογείως.
Δεν κάνει επίσης καμία διαφορά αν τρώμε ζώα βιομηχανικής εκτροφής ή προμηθευόμαστε από κάποια μικρή τοπική φάρμα καθώς τα οξεία αναπνευστικά σύνδρομα σαν αυτά που χαρακτηρίζουν κλινικά αυτές τις επιδημίες, δεν κάνουν διακρίσεις. Ήρθε ο καιρός να αναλάβουμε ατομικά αλλά και συλλογικά τις ευθύνες μας ως προς το εξαιρετικά αρνητικό μας αποτύπωμα στον πλανήτη. Ας διαχειριστούμε αυτή την πανδημία σαν άσκηση και ας την αντιληφθούμε ως καμπανάκι κινδύνου για τα πολύ χειρότερα που έρχονται αν δεν αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες. Η ύπαρξή μας μέσω κάθε είδους ζωοφαγίας δεν είναι πλέον βιώσιμη.
https://cmr.asm.org/content/20/2/243
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16651670
Ευαγγελία Σκλαβούνου M.Sc., Ph.D
Διδάκτορας Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, University of Glasgow, Scotland, UK
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια (2003-2004) (Postdoctoral Fellowship) στο τμήμα Μοριακής Ιολογίας University of Pennsylvania, USA.
Της Ευαγγελία Σκλαβούνου M.Sc., Ph.D
Διδάκτορας Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, University of Glasgow, Scotland, UK
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια (2003-2004) (Postdoctoral Fellowship) στο τμήμα Μοριακής Ιολογίας University of Pennsylvania, USA.
Οι πανδημίες της νόσου της γρίπης που παρατηρήθηκαν στον άνθρωπο τον 20ο αιώνα προήλθαν χωρίς εξαίρεση από διάφορους τύπους της γρίπης των πτηνών και από στελέχη του ιού της γρίπης των χοίρων όπως είναι ο Η1Ν1,ο οποίος ξεκίνησε από χοίρους και το 2009 μεταλλάχθηκε σε πανδημική ανθρωποζωονόσο σκοτώνοντας >570,000 ανθρώπους. Τα τελευταία χρόνια και με την δημιουργία εμβολίου το στέλεχος Η1Ν1 επέστρεψε σε επίπεδα τοπικών επιδημιών και προς το παρόν θεωρείται σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ υπό έλεγχο, με θνησιμότητα (Case Fatality Rate-CFR) <1%.
Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί υψηλά παθογόνα στελέχη στα πτηνά, όπως είναι ο Η5, Η7 και Η9, τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια σε αυτά. Ειδικότερα ο Η5Ν1 έχει προκαλέσει μαζικούς θανάτους στα πτηνά (CFR 60%) και αποτελεί παράγοντα κινδύνου και για τον άνθρωπο, αφού ο ανθρώπινος πληθυσμός δε διαθέτει καθόλου αντισώματα ενάντια στον ιό αυτό. Η πιθανότητα μετάλλαξης του ιού της γρίπης των πτηνών (Avian Flu H5N1) , μέσω γενομικού ανασυνδυασμού με τον ιό της κοινής γρίπης στον άνθρωπο (Swine Flu H1/N1) και η δημιουργία πανδημίας με θνησιμότητα (CFR) >50%, είναι η μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή ανησυχία της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Συγκεκριμένα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει τη γενετική εξέλιξη της αντιγονικότητας του στελέχους H1N1 κατόπιν πιθανού ανασυνδυασμού του με άλλα στελέχη άλλων ζωονόσων ως ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΗ, ενώ ταυτόχρονα άγνωστη είναι και η γενετική εξέλιξη της αντιγονικότητας των στελεχών της γρίπης των πτηνών που προαναφέρθηκαν.
Αντίστοιχη πανδημία με αυτή που πρόκειται να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον είναι η Ισπανική γρίπη η οποία προήλθε από πουλερικά, μεταλλάχτηκε μέσα από γουρούνια ξενιστές (vectors) και εν τέλει σκότωσε περίπου 55,000,000 ανθρώπους το 1918-1919.
Τον κύριο αγωγό μετάδοσης ενός εν δυνάμει μεταλλαγμένου ιϊκού φορτίου στον γενικό πληθυσμό θα αποτελούν κυρίως οι εργαζόμενοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, πτηνοτροφεία ή ορνιθοτροφεία, οι εργαζόμενοι σε σφαγεία, και οι εστίες πώλησης νωπού κρέατος. Ο τρόπος μετάδοσης στελεχών του ιού στον άνθρωπο αναμένεται παρόμοιος με αυτή της μετάδοσης της κοινής γρίπης και θα αφορά την εισπνοή αεροσωματιδίων που περιέχουν τον ιό ή μετά από άμεση επαφή με περιττώματα των μολυσμένων πουλιών (σάλιο, κόπρανα, ρινικές εκκρίσεις) καθώς και μετά από επαφή με επιφάνειες ή άλλα αντικείμενα μολυσμένα από εκκρίσεις μολυσμένων ζώων ή μολυσμένου νωπού κρέατος.
Τις τελευταίες 3 εβδομάδες παρουσιάστηκε ξέσπασμα επιδημίας του στελέχους H5N1 της γρίπης των πτηνών σε ορνιθοτροφεία της Κίνας ενώ δημοσιοποιήθηκε και ξέσπασμα του στελέχους H5N8 της γρίπης των πτηνών σε φάρμα πουλερικών στη Γερμανία.
Αυτή τη στιγμή εκτρέφονται 677,6 εκατομμύρια γουρούνια και 23,7 δισεκατομμύρια πουλερικά στον πλανήτη με τον μισό πληθυσμό να είναι υπερσυσσωρευμένος στην Κίνα. Η πανδημία του SARS-CoV-2 που είναι εν εξελίξει αυτή τη στιγμή πιθανότατα να οφείλεται σε μολυσμένο κρέας από άγρια ζώα, σε υπαίθριες αγορές πολύ μικρότερης κλίμακας, όπως ο MERS του 2012 (εκτροφεία καμήλας) και SARS-Cov-1 του 2003 (νυχτερίδες) ωστόσο χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο εύρος διασποράς και συνεχώς διακυμαινόμενο ποσοστό θνησιμότητας (CFR) (περίπου στο 2-3.4% σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ έως τις 3 Μαρτίου).
Σε περίπτωση πανδημίας κατόπιν μεταλλαγής ενός εκ των προαναφερόμενων επιθετικών στελεχών τα οποία προέρχονται από ζώα εκτροφής, δεν θα σωθούμε αν κλειστούμε στα σπίτια μας αλλά και ούτε αν κρυφτούμε υπογείως.
Δεν κάνει επίσης καμία διαφορά αν τρώμε ζώα βιομηχανικής εκτροφής ή προμηθευόμαστε από κάποια μικρή τοπική φάρμα καθώς τα οξεία αναπνευστικά σύνδρομα σαν αυτά που χαρακτηρίζουν κλινικά αυτές τις επιδημίες, δεν κάνουν διακρίσεις. Ήρθε ο καιρός να αναλάβουμε ατομικά αλλά και συλλογικά τις ευθύνες μας ως προς το εξαιρετικά αρνητικό μας αποτύπωμα στον πλανήτη. Ας διαχειριστούμε αυτή την πανδημία σαν άσκηση και ας την αντιληφθούμε ως καμπανάκι κινδύνου για τα πολύ χειρότερα που έρχονται αν δεν αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες. Η ύπαρξή μας μέσω κάθε είδους ζωοφαγίας δεν είναι πλέον βιώσιμη.
https://cmr.asm.org/content/20/2/243
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16651670
Ευαγγελία Σκλαβούνου M.Sc., Ph.D
Διδάκτορας Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, University of Glasgow, Scotland, UK
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια (2003-2004) (Postdoctoral Fellowship) στο τμήμα Μοριακής Ιολογίας University of Pennsylvania, USA.
